-
1 nāscor
nāscor nātus (gnātus), ī, dep. [GEN-], to be born, begin life, be produced, proceed, be begotten: uxorem duxit, nati filii Duo, T.: post homines natos, since men have lived: nascendi incerta condicio: sine sensu: huic rei p. natus hostis Antonius: cum ex utrāque (uxore) filius natus esset: ex militibus Romanis et Hispanis mulieribus nati, L.: Quod tibi filia nascitur ex me, Iu.: de tigride natus, O.: de stirpe dei, O.: Erebo et Nocte nati: nascetur Oedipus Laio: Ascanius Creüsā matre natus, L.: amplissimā familiā nati adulescentes, Cs.: natus deā, son of a goddess, O.: et qui nascentur ab illo, V.— To rise, begin, be produced, derive origin, spring forth, start, proceed, grow, be found: humi nascentia fraga, V.: nascitur ibi plumbum album, is found, Cs.: Nascere Lucifer, rise, V.: nascens luna, H.: Circaeis nata forent an Lucrinum ad saxum... ostrea, Iu.: ab eo flumine collis nascebatur, rose, Cs.—Fig., to arise, spring forth, proceed, be produced: quā ex re factiones nascuntur, Cs.: facinus natum a cupiditate: frumenta nata sunt: ex hoc nascitur ut, hence it follows that.* * *nasci, natus sum V DEPbe produced spontaneously, come into existance/being; spring forth, grow; live; be born/begotten/formed/destined; rise (stars), dawn; start, originate; arise -
2 gnata
nascor, nātus, nasci (ante-class., and in poets of the class. period also gnatus, v. under P. a. B.; part. fut. nasciturus, Pall. Jun. 7, § 8; Vulg. Judic. 13, 8), 3, v. dep. [from gnascor, gnatus, root gen, whence gigno; cf. Gr. gennaô], to be born, to be begotten (of or by male or female).I.Lit.; constr. with ex or de and abl., or with abl. alone; rarely with ab and abl.1.With ex and abl. (esp. with name or other appellation of the mother):2.cum ex utrāque (uxore) filius natus esset,
Cic. de Or. 1, 40, 183:cujus ex filiā natus est Sestius,
id. Fam. 13, 8, 1:Servius Tullius ex serva Tarquiniensi natus,
id. Rep. 2, 21, 37:ex hac feminā debuit nasci, qui, etc.,
Sen. ad Helv. 16, 6:natam sibi ex Poppaeā filiam,
Tac. A. 15, 23 init.:ex Thetide natus,
Quint. 3, 7, 11:ex Urbiniā natus,
id. 7, 2, 5:Alexandri filius natus ex Barsine,
Just. 13, 2, 7; cf.:negantis (Domitii) quidquam ex se et Agrippinā nisi detestabile nasci potuisse,
Suet. Ner. 6:quod ex nobis natos liberos appellamus, idcirco Cerere nati nominati sunt Liber et Libera,
Cic. N. D. 2, 24, 62; cf.:convinces facile ex te esse natum, nam tui similis est probe,
Ter. Heaut. 5, 4, 7:ex militibus Romanis et Hispanis mulieribus natos se memorantes,
Liv. 43, 3, 2;very rarely with a designation of the father, and only with pronouns: ex hoc Domitius nascitur,
Suet. Ner. 4 init.:Neoptolemus ex quo nata est Olympias,
Just. 17, 3, 14:ex quo nasci nepotes deceat,
Plin. Ep. 1, 14, 2:illum ex me natum,
Val. Max. 5, 10 ext. 3; cf.:quod tibi filiolus vel filia nascitur ex me,
Juv. 9, 83.—With de and abl.:3.de tigride natus,
Ov. M. 9, 612; cf.:de stirpe dei nasci,
id. ib. 11, 312:de pellice natus,
id. ib. 4, 422:natus de muliere,
Vulg. Job, 14, 1; 15, 14. —With abl. (so usually with proper names;4.and with general designations of parents, family, etc.): quos omnes Erebo et Nocte natos ferunt,
Cic. N. D. 3, 17, 44:Hercules Jove natus,
id. ib. 3, 16, 42:Nilo natus,
id. ib. 3, 16, 42:nascetur Oedipus Lao,
id. Fat. 13, 30:patre Marte,
id. Rep. 2, 2, 4:Paulo,
id. Off. 1, 33, 121:privignus Poppaeā natus,
Suet. Ner. 55:Ascanius Creusā matre natus,
Liv. 1, 3, 2: Junia, Vell. 2, 127, 4:amplissimā familiā nati adulescentes,
Caes. B. G. 7, 37, 1:honestis parentibus,
Quint. 1, 11, 85; Sen. Contr. 7, 21, 1:Mela quibus Gallio et Seneca parentibus natus,
Tac. A. 16, 17:deus deo natus,
Liv. 1, 16, 3:imperioso patre,
id. 7, 4, 5; 9, 1, 12: Assaraco natus Capus, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 3, 35 (Ann. v. 31 Vahl.):patre certo nasci,
Cic. Rosc. Am. 16, 46:Apolline natus,
Ov. M. 15, 639: natus deā, son of a goddess, i. e. Achilles, id. M. 12, 86; so,natus deā,
of Æneas, Verg. A. 1, 582:matre Musā natus,
Cic. N. D. 3, 18, 45:nascetur pulcrā Trojanus origine Caesar,
Verg. A. 1, 286.—With ab and abl.:5.generari et nasci a principibus,
Tac. H. 1, 16:et qui nascentur ab illo,
Verg. G. 1, 434.—In other constrr.:B.post homines natos,
since men have lived, Cic. Phil. 11, 1, 1:post genus hominum natum,
id. Balb. 10, 26:in miseriam nascimur,
id. Tusc. 1, 5, 9:aves omnes in pedes nascuntur,
with the feet foremost, Plin. 10, 53, 74, § 149:ad homines nascendos vim hujus numeri (septenarii) pertinere,
to the formation of man in the womb, Gell. 3, 10, 7:homo nascitur ad laborem,
i. e. it is his nature to suffer it, Vulg. Job, 5, 7.—Transf., to rise, take beginning, derive origin, spring forth, grow, be found: O fortunatam natam me consule Romam, Cic. ap. Quint. 11, 1, 24; and ap. Juv. 10, 122:II.humi nascentia fraga,
Verg. E. 3, 92:cum nata fuerint folia,
Vulg. Marc. 13, 28:nascitur ibi plumbum album in mediterraneis regionibus,
is found, produced, Caes. B. G. 5, 12:onyx nascitur circa Thebas Aegyptias,
Plin. 36, 8, 12, § 61:ex palude nascitur amnis,
rises, id. 36, 26, 65, § 190:nascere, praeque diem veniens age, Lucifer, almum,
rise, Verg. E. 8, 17:unde nigerrimus Auster Nascitur,
id. G. 3, 278:nascens luna,
Hor. C. 3, 23, 2; id. S. 2, 4, 30:nascentia templa,
newly built, Mart. 6, 4, 3:Circaeis nata forent an Lucrinum ad saxum... ostrea,
Juv. 4, 140.— To rise, be formed (of a hill):ab eo flumine collis nascebatur,
Caes. B. G. 2, 18; cf.:nascitur altera moles,
Sil. 3, 530. —Trop.A.To arise, spring forth, proceed from, be produced:B.scribes ad me, ut mihi nascatur epistulae argumentum,
Cic. Fam. 16, 22, 2:nulla tam detestabilis pestis est, quae non homini ab homine nascatur,
id. Off. 2, 5, 16:fateor ea me studiose secutum ex quibus vera gloria nasci posset,
id. Fam. 15, 4, 13:facinus natum a cupiditate,
id. Verr. 2, 2, 34, § 82; id. Font. 16, 37:visus ei dicitur draco... dicere quo illa loci nasceretur,
id. Div. 2, 66, 135:strumae nascuntur maxime in cervice,
Cels. 5, 28, 7; 7, 12, 1 fin.; 7, 6, 4 fin.:onychem in Arabiae tantum montibus nasci putavere,
Plin. 36, 7, 12, § 59:frumenta nata sunt,
Cic. Verr. 2, 3, 63, § 147:ex quo uno haec omnia nata et profecta esse concedit,
id. Quint. 28, 85; id. Agr 2, 33, 90:profectio nata a timore defectionis,
Caes. B. G. 7, 43:querelae verae nascuntur pectore ab imo,
Cat. 64, 198:omnis obligatio vel ex contractu nascitur vel ex delicto,
Gai. Inst. 3, 88 sq. —With ut:ex hoc nascitur ut,
hence it follows that, Cic. Fin. 3, 19, 63; Sen. Ep. 74, 11.—Esp., of the spiritual renewal of a religious experience, to be regenerated, born again (eccl. Lat.):A.quod natum est ex spiritu, spiritus est,
Vulg. Johan. 3, 6:nasci denuo,
id. ib. 3, 7:natus ex Deo,
id. 1 Johan. 3, 9, etc.—Hence, P. a.nascens, entis, arising, beginning, nascent, infant, immature:2. B.ante Periclem et Thucydidem, qui non nascentibus Athenis, sed jam adultis fuerunt, littera nulla est, etc.,
Cic. Brut. 7, 27:eloquentiam pueris induunt adhuc nascentibus,
Petr. 4:(vitulus) vexat nascenti robora cornu,
Juv. 12, 9.—nātus, a, um, P. a., born; hence,1.Subst.: nātus ( gnātus), i, m., a son; and nāta ( gnāta), ae, f. (dat. and abl. pl. natabus, where ambiguity is to be avoided, Plaut. ap. Prisc. p. 733 P.; Inscr. Orell. 7421; Phocas, p. 1707 P.; v. Neue, Formenl. 1, p. 29), a daughter; in plur.: nati (gnati), children, offspring:2.caritas, quae est inter natos et parentes,
Cic. Lael. 8, 27:bellum prope inter parentes natosque,
Liv. 1, 23, 1; cf. id. 5, 40, 3:cum pecore et gnatis,
Hor. S. 2, 2, 115:et trepidae matres pressere ad pectora natos,
Verg. A. 7, 518: mihi ausculta, nate, pueros jube cremarier, Enn. [p. 1188] ap. Non. 246, 11 (Trag. v. 329 Vahl.); Hor. S. 1, 3, 43:natam conlocare alicui,
Plaut. Aul. Arg. 1, 15: o gnata, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 46 Vahl.):si quis gnatam pro mutā devovet agnā,
Hor. S. 2, 3, 219; cf. id. ib. 2, 3, 199: Hectoris natum de muro jactarier, Enn. ap. Varr. L. L. 10, § 70 Müll. (Trag. v. 130 Vahl.); so, Nerei natae, id. ap. Prisc. p. 733 P. (Trag. v. 135 Vahl.):maxima natarum Priami,
Verg. A. 1, 654; Ov. M. 13, 661.—Esp. in the phrase natus nemo, not a human being, nobody (Plautine for nemo mortalis):tamquam si natus nemo in aedibus habitet,
Plaut. Most. 2, 1, 55 Lorenz ad loc.; id. ib. 2, 2, 20:nato nemini,
id. Cas. 2, 4, 15; id. Ps. 1, 3, 63.—Adj.a.Natus alicui rei or ad aliquam rem, born, made, destined, designed, intended, produced by nature for any thing.(α).With dat. (class.):(β).me credo huic esse natum rei, ferundis miseriis,
Ter. Ad. 4, 2, 6:non sibi se soli natum meminerit, sed patriae, sed suis,
Cic. Fin. 2, 14, 45:natus huic imperio,
id. Cael. 24, 59:gurges atque helluo natus abdomini suo, non laudi atque gloriae,
id. Pis. 17, 41:Judaei et Syri, nationes natae servituti,
id. Prov. Cons. 5, 10. —With ad (class.):(γ).vir ad omnia summa natus,
Cic. Brut. 68, 239:natus ad haec tempora,
id. Phil. 12, 4, 9:ad dicendum natus aptusque,
id. de Or. 1, 22, 99:ad haudem et ad decus nati, suscepti, instituti sumus,
id. Fin. 5, 22, 63:ad hoc unum natus,
id. Or. 28, 99:ut ad cursum equus, ad arandum bos, ad indagandum canis, sic homo ad intellegendum et agendum natus est,
id. Fin. 2, 13, 40:natus ad sacra Cithaeron,
Ov. M. 2, 223:canor mulcendas natus ad aures,
id. ib. 5, 561.—With inf. ( poet.):(δ).quid meruere boves, animal... natum tolerare labores,
Ov. M. 15, 120: sentes tantummodo laedere natae, id. de Nuce, 113.—With in and acc. ( poet.):(ε).nati in usum laetitiae scyphi,
Hor. C. 1, 27, 1; Ov. M. 14, 99; 15, 117.—With propter (rare):b.apros, animal propter convivia natum,
Juv. 1, 141.—Formed or constituted by nature in any manner:(β).alius ager bene natus, alius male,
Varr. R. R. 1, 6, 1:sarmenta male nata,
Col. 4, 24, 7:ita natus locus est,
Liv. 9, 2:inculti versūs et male nati,
Hor. Ep. 2, 1, 233.—Pro re natā, or (ante- and post-class.) e re natā, under the present circumstances, according to the state of affairs, as matters are:c.ut in his pro re natā non incommode possint esse,
Cic. Att. 7, 14, 3:Antonii colloquium cum heroibus nostris pro re natā non incommodum,
id. ib. 14, 6, 1;7, 8, 2: e re natā melius fieri haud potuit, quam factum est,
Ter. Ad. 3, 1, 8; App. M. 4, p. 143, 38.—With a specification of time, so old, of the age of, etc.:eques Romanus annos prope XC. natus,
Cic. Verr. 2, 3, 25, § 62:annos natus unum et viginti,
id. de Or. 3, 20, 74:cum annos ad quinquaginta natus esset,
id. Clu. 40, 110:cum quinque et viginti natus annos dominatum occupavisset,
id. Tusc. 5, 20, 57:Cato annos quinque et octoginta natus excessit e vitā,
id. Brut. 20, 80; in inscr. ANNORVM NATVS, etc., Inscr. Mon. Scip. n. 7;Inscr. Marini Atti, p. 564.— Sometimes, in order to specify the age more exactly, major or minor, without or with quam, is added: annos nata est sedecim non major,
Ter. Eun. 3, 3, 23:minor quinque et viginti annis natus,
Nep. Han. 3, 2:minor triginta annis natus,
Cic. Verr. 2, 2, 49, § 122:homo annos natus major quadraginta,
over forty years old, Cic. Rosc. Am. 14, 49:Dionysius major annos sexaginta natus decessit,
Nep. Reg. 2, 3:cum liberis majoribus quam quindecim annos natis,
Liv. 45, 32, 3:minorem quam annos sex, majorem quam annos decem natam, negarunt capi fas esse,
Gell. 1, 12, 1.—For major, minor, sometimes with plus, minus (ante-class.):plus triginta annis natus sim,
Plaut. Men. 3, 1, 1:annos sexaginta natus es aut plus,
Ter. Heaut. 1, 1, 11; cf.:non amplius novem annos natus,
Nep. Han. 2, 3.— Act. collat. form: nasco, ĕre, to be born, etc.:ubi germen nascere coeperit,
Cato, R. R. 151 fin. -
3 nascor
nascor, nātus, nasci (ante-class., and in poets of the class. period also gnatus, v. under P. a. B.; part. fut. nasciturus, Pall. Jun. 7, § 8; Vulg. Judic. 13, 8), 3, v. dep. [from gnascor, gnatus, root gen, whence gigno; cf. Gr. gennaô], to be born, to be begotten (of or by male or female).I.Lit.; constr. with ex or de and abl., or with abl. alone; rarely with ab and abl.1.With ex and abl. (esp. with name or other appellation of the mother):2.cum ex utrāque (uxore) filius natus esset,
Cic. de Or. 1, 40, 183:cujus ex filiā natus est Sestius,
id. Fam. 13, 8, 1:Servius Tullius ex serva Tarquiniensi natus,
id. Rep. 2, 21, 37:ex hac feminā debuit nasci, qui, etc.,
Sen. ad Helv. 16, 6:natam sibi ex Poppaeā filiam,
Tac. A. 15, 23 init.:ex Thetide natus,
Quint. 3, 7, 11:ex Urbiniā natus,
id. 7, 2, 5:Alexandri filius natus ex Barsine,
Just. 13, 2, 7; cf.:negantis (Domitii) quidquam ex se et Agrippinā nisi detestabile nasci potuisse,
Suet. Ner. 6:quod ex nobis natos liberos appellamus, idcirco Cerere nati nominati sunt Liber et Libera,
Cic. N. D. 2, 24, 62; cf.:convinces facile ex te esse natum, nam tui similis est probe,
Ter. Heaut. 5, 4, 7:ex militibus Romanis et Hispanis mulieribus natos se memorantes,
Liv. 43, 3, 2;very rarely with a designation of the father, and only with pronouns: ex hoc Domitius nascitur,
Suet. Ner. 4 init.:Neoptolemus ex quo nata est Olympias,
Just. 17, 3, 14:ex quo nasci nepotes deceat,
Plin. Ep. 1, 14, 2:illum ex me natum,
Val. Max. 5, 10 ext. 3; cf.:quod tibi filiolus vel filia nascitur ex me,
Juv. 9, 83.—With de and abl.:3.de tigride natus,
Ov. M. 9, 612; cf.:de stirpe dei nasci,
id. ib. 11, 312:de pellice natus,
id. ib. 4, 422:natus de muliere,
Vulg. Job, 14, 1; 15, 14. —With abl. (so usually with proper names;4.and with general designations of parents, family, etc.): quos omnes Erebo et Nocte natos ferunt,
Cic. N. D. 3, 17, 44:Hercules Jove natus,
id. ib. 3, 16, 42:Nilo natus,
id. ib. 3, 16, 42:nascetur Oedipus Lao,
id. Fat. 13, 30:patre Marte,
id. Rep. 2, 2, 4:Paulo,
id. Off. 1, 33, 121:privignus Poppaeā natus,
Suet. Ner. 55:Ascanius Creusā matre natus,
Liv. 1, 3, 2: Junia, Vell. 2, 127, 4:amplissimā familiā nati adulescentes,
Caes. B. G. 7, 37, 1:honestis parentibus,
Quint. 1, 11, 85; Sen. Contr. 7, 21, 1:Mela quibus Gallio et Seneca parentibus natus,
Tac. A. 16, 17:deus deo natus,
Liv. 1, 16, 3:imperioso patre,
id. 7, 4, 5; 9, 1, 12: Assaraco natus Capus, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 3, 35 (Ann. v. 31 Vahl.):patre certo nasci,
Cic. Rosc. Am. 16, 46:Apolline natus,
Ov. M. 15, 639: natus deā, son of a goddess, i. e. Achilles, id. M. 12, 86; so,natus deā,
of Æneas, Verg. A. 1, 582:matre Musā natus,
Cic. N. D. 3, 18, 45:nascetur pulcrā Trojanus origine Caesar,
Verg. A. 1, 286.—With ab and abl.:5.generari et nasci a principibus,
Tac. H. 1, 16:et qui nascentur ab illo,
Verg. G. 1, 434.—In other constrr.:B.post homines natos,
since men have lived, Cic. Phil. 11, 1, 1:post genus hominum natum,
id. Balb. 10, 26:in miseriam nascimur,
id. Tusc. 1, 5, 9:aves omnes in pedes nascuntur,
with the feet foremost, Plin. 10, 53, 74, § 149:ad homines nascendos vim hujus numeri (septenarii) pertinere,
to the formation of man in the womb, Gell. 3, 10, 7:homo nascitur ad laborem,
i. e. it is his nature to suffer it, Vulg. Job, 5, 7.—Transf., to rise, take beginning, derive origin, spring forth, grow, be found: O fortunatam natam me consule Romam, Cic. ap. Quint. 11, 1, 24; and ap. Juv. 10, 122:II.humi nascentia fraga,
Verg. E. 3, 92:cum nata fuerint folia,
Vulg. Marc. 13, 28:nascitur ibi plumbum album in mediterraneis regionibus,
is found, produced, Caes. B. G. 5, 12:onyx nascitur circa Thebas Aegyptias,
Plin. 36, 8, 12, § 61:ex palude nascitur amnis,
rises, id. 36, 26, 65, § 190:nascere, praeque diem veniens age, Lucifer, almum,
rise, Verg. E. 8, 17:unde nigerrimus Auster Nascitur,
id. G. 3, 278:nascens luna,
Hor. C. 3, 23, 2; id. S. 2, 4, 30:nascentia templa,
newly built, Mart. 6, 4, 3:Circaeis nata forent an Lucrinum ad saxum... ostrea,
Juv. 4, 140.— To rise, be formed (of a hill):ab eo flumine collis nascebatur,
Caes. B. G. 2, 18; cf.:nascitur altera moles,
Sil. 3, 530. —Trop.A.To arise, spring forth, proceed from, be produced:B.scribes ad me, ut mihi nascatur epistulae argumentum,
Cic. Fam. 16, 22, 2:nulla tam detestabilis pestis est, quae non homini ab homine nascatur,
id. Off. 2, 5, 16:fateor ea me studiose secutum ex quibus vera gloria nasci posset,
id. Fam. 15, 4, 13:facinus natum a cupiditate,
id. Verr. 2, 2, 34, § 82; id. Font. 16, 37:visus ei dicitur draco... dicere quo illa loci nasceretur,
id. Div. 2, 66, 135:strumae nascuntur maxime in cervice,
Cels. 5, 28, 7; 7, 12, 1 fin.; 7, 6, 4 fin.:onychem in Arabiae tantum montibus nasci putavere,
Plin. 36, 7, 12, § 59:frumenta nata sunt,
Cic. Verr. 2, 3, 63, § 147:ex quo uno haec omnia nata et profecta esse concedit,
id. Quint. 28, 85; id. Agr 2, 33, 90:profectio nata a timore defectionis,
Caes. B. G. 7, 43:querelae verae nascuntur pectore ab imo,
Cat. 64, 198:omnis obligatio vel ex contractu nascitur vel ex delicto,
Gai. Inst. 3, 88 sq. —With ut:ex hoc nascitur ut,
hence it follows that, Cic. Fin. 3, 19, 63; Sen. Ep. 74, 11.—Esp., of the spiritual renewal of a religious experience, to be regenerated, born again (eccl. Lat.):A.quod natum est ex spiritu, spiritus est,
Vulg. Johan. 3, 6:nasci denuo,
id. ib. 3, 7:natus ex Deo,
id. 1 Johan. 3, 9, etc.—Hence, P. a.nascens, entis, arising, beginning, nascent, infant, immature:2. B.ante Periclem et Thucydidem, qui non nascentibus Athenis, sed jam adultis fuerunt, littera nulla est, etc.,
Cic. Brut. 7, 27:eloquentiam pueris induunt adhuc nascentibus,
Petr. 4:(vitulus) vexat nascenti robora cornu,
Juv. 12, 9.—nātus, a, um, P. a., born; hence,1.Subst.: nātus ( gnātus), i, m., a son; and nāta ( gnāta), ae, f. (dat. and abl. pl. natabus, where ambiguity is to be avoided, Plaut. ap. Prisc. p. 733 P.; Inscr. Orell. 7421; Phocas, p. 1707 P.; v. Neue, Formenl. 1, p. 29), a daughter; in plur.: nati (gnati), children, offspring:2.caritas, quae est inter natos et parentes,
Cic. Lael. 8, 27:bellum prope inter parentes natosque,
Liv. 1, 23, 1; cf. id. 5, 40, 3:cum pecore et gnatis,
Hor. S. 2, 2, 115:et trepidae matres pressere ad pectora natos,
Verg. A. 7, 518: mihi ausculta, nate, pueros jube cremarier, Enn. [p. 1188] ap. Non. 246, 11 (Trag. v. 329 Vahl.); Hor. S. 1, 3, 43:natam conlocare alicui,
Plaut. Aul. Arg. 1, 15: o gnata, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 46 Vahl.):si quis gnatam pro mutā devovet agnā,
Hor. S. 2, 3, 219; cf. id. ib. 2, 3, 199: Hectoris natum de muro jactarier, Enn. ap. Varr. L. L. 10, § 70 Müll. (Trag. v. 130 Vahl.); so, Nerei natae, id. ap. Prisc. p. 733 P. (Trag. v. 135 Vahl.):maxima natarum Priami,
Verg. A. 1, 654; Ov. M. 13, 661.—Esp. in the phrase natus nemo, not a human being, nobody (Plautine for nemo mortalis):tamquam si natus nemo in aedibus habitet,
Plaut. Most. 2, 1, 55 Lorenz ad loc.; id. ib. 2, 2, 20:nato nemini,
id. Cas. 2, 4, 15; id. Ps. 1, 3, 63.—Adj.a.Natus alicui rei or ad aliquam rem, born, made, destined, designed, intended, produced by nature for any thing.(α).With dat. (class.):(β).me credo huic esse natum rei, ferundis miseriis,
Ter. Ad. 4, 2, 6:non sibi se soli natum meminerit, sed patriae, sed suis,
Cic. Fin. 2, 14, 45:natus huic imperio,
id. Cael. 24, 59:gurges atque helluo natus abdomini suo, non laudi atque gloriae,
id. Pis. 17, 41:Judaei et Syri, nationes natae servituti,
id. Prov. Cons. 5, 10. —With ad (class.):(γ).vir ad omnia summa natus,
Cic. Brut. 68, 239:natus ad haec tempora,
id. Phil. 12, 4, 9:ad dicendum natus aptusque,
id. de Or. 1, 22, 99:ad haudem et ad decus nati, suscepti, instituti sumus,
id. Fin. 5, 22, 63:ad hoc unum natus,
id. Or. 28, 99:ut ad cursum equus, ad arandum bos, ad indagandum canis, sic homo ad intellegendum et agendum natus est,
id. Fin. 2, 13, 40:natus ad sacra Cithaeron,
Ov. M. 2, 223:canor mulcendas natus ad aures,
id. ib. 5, 561.—With inf. ( poet.):(δ).quid meruere boves, animal... natum tolerare labores,
Ov. M. 15, 120: sentes tantummodo laedere natae, id. de Nuce, 113.—With in and acc. ( poet.):(ε).nati in usum laetitiae scyphi,
Hor. C. 1, 27, 1; Ov. M. 14, 99; 15, 117.—With propter (rare):b.apros, animal propter convivia natum,
Juv. 1, 141.—Formed or constituted by nature in any manner:(β).alius ager bene natus, alius male,
Varr. R. R. 1, 6, 1:sarmenta male nata,
Col. 4, 24, 7:ita natus locus est,
Liv. 9, 2:inculti versūs et male nati,
Hor. Ep. 2, 1, 233.—Pro re natā, or (ante- and post-class.) e re natā, under the present circumstances, according to the state of affairs, as matters are:c.ut in his pro re natā non incommode possint esse,
Cic. Att. 7, 14, 3:Antonii colloquium cum heroibus nostris pro re natā non incommodum,
id. ib. 14, 6, 1;7, 8, 2: e re natā melius fieri haud potuit, quam factum est,
Ter. Ad. 3, 1, 8; App. M. 4, p. 143, 38.—With a specification of time, so old, of the age of, etc.:eques Romanus annos prope XC. natus,
Cic. Verr. 2, 3, 25, § 62:annos natus unum et viginti,
id. de Or. 3, 20, 74:cum annos ad quinquaginta natus esset,
id. Clu. 40, 110:cum quinque et viginti natus annos dominatum occupavisset,
id. Tusc. 5, 20, 57:Cato annos quinque et octoginta natus excessit e vitā,
id. Brut. 20, 80; in inscr. ANNORVM NATVS, etc., Inscr. Mon. Scip. n. 7;Inscr. Marini Atti, p. 564.— Sometimes, in order to specify the age more exactly, major or minor, without or with quam, is added: annos nata est sedecim non major,
Ter. Eun. 3, 3, 23:minor quinque et viginti annis natus,
Nep. Han. 3, 2:minor triginta annis natus,
Cic. Verr. 2, 2, 49, § 122:homo annos natus major quadraginta,
over forty years old, Cic. Rosc. Am. 14, 49:Dionysius major annos sexaginta natus decessit,
Nep. Reg. 2, 3:cum liberis majoribus quam quindecim annos natis,
Liv. 45, 32, 3:minorem quam annos sex, majorem quam annos decem natam, negarunt capi fas esse,
Gell. 1, 12, 1.—For major, minor, sometimes with plus, minus (ante-class.):plus triginta annis natus sim,
Plaut. Men. 3, 1, 1:annos sexaginta natus es aut plus,
Ter. Heaut. 1, 1, 11; cf.:non amplius novem annos natus,
Nep. Han. 2, 3.— Act. collat. form: nasco, ĕre, to be born, etc.:ubi germen nascere coeperit,
Cato, R. R. 151 fin. -
4 moventer
mŏvĕo, mōvi, mōtum, 2 ( sync., mōstis for movistis, Mart. 3, 67, 1;I.mōrunt for moverunt,
Sil. 14, 141), v. a. and n. [Sanscr. mīv, set in motion; Gr. ameibô, change; cf.: momentum, mutare].Act., to move, stir, set in motion; to shake, disturb, remove, etc. (syn.: cieo, agito, ago, molior).A.Lit.:2.movit et ad certos nescia membra modos,
Tib. 1, 7, 38:ut festis matrona moveri jussa diebus,
to dance, Hor. A. P. 232: moveri Cyclopa, to represent a Cyclop by dancing (gesticulating), id. Ep. 2, 2, 125:et fila sonantia movit,
struck, Ov. M. 10, 89:citharam cum voce,
id. ib. 5, 112:tympana,
id. H. 4, 48; to disturb:novis Helicona cantibus,
Manil. Astron. 1, 4:signum movere loco,
to move from the place, Cic. Div. 1, 35, 77:os,
Cels. 8, 2:gradum,
i. e. to go forward, advance, Sen. Thyest. 420: se, to move or bestir one's self:move ocius te,
Ter. And. 4, 3, 16:praecepit eis, ne se ex eo loco moverent,
not to stir from the spot, Liv. 34, 20; Caes. B. G. 3, 15: castra, to break up, remove:postero die castra ex eo loco movent,
Caes. B. G. 1, 15;ellipt. without castra: postquam ille Canusio moverat,
Cic. Att. 9, 1, 1:movisse a Samo Romanos audivit,
Liv. 37, 28, 4.— Pass. reflex.:priusquam hostes moverentur,
Liv. 37, 19, 18:hostem statu,
to drive from his position, dislodge, id. 30, 18:aliquem possessione,
Cic. Verr. 2, 1, 45, § 116:heredes,
to eject, id. Off. 3, 19, 76:tribu centurionem,
to turn out, expel, id. de Or. 2, 67, 272; so,aliquem de senatu,
id. Clu. 43, 122;the same also without senatu,
Hor. S. 1, 6, 20:senatorio loco,
to degrade, Liv. 39, 42, 6:ex agro,
Cic. Fam. 13, 5, 2:move abs te moram,
remove, cast off, Plaut. Capt. 4, 2, 10:consulem de sententiā,
to cause to recede, to dissuade, Liv. 3, 21:litteram,
to take away, Cic. Fin. 3, 22, 74.—Prov.:omnis terras, omnia maria movere,
to turn the world upside down, Cic. Att. 8, 11, 2.—Transf.a.To excite, occasion, cause, promote, produce; to begin, commence, undertake:b.exercitatione sudor movetur,
is promoted, produced, Cels. 2, 17:alvum,
Cato, R. R. 115:dolorem,
id. ib. 7, 4:lacrimas,
to cause, Quint. 6, 1, 26:fletum populo,
Cic. de Or. 1, 53, 228:risum,
id. ib. 2, 62, 281:alicui exspectationem,
id. Att. 2, 14, 1:indignationem,
Liv. 4, 50, 1:misericordiam,
Cic. de Or. 2, 69, 278:suspicionem,
id. Part. 33, 114:ego istaec moveo, aut curo?
begin, commence, Ter. And. 5, 4, 18:bellum,
Cic. Off. 1, 11, 37; Liv. 23, 48, 6:jam pugna se moverat,
was going on, Curt. 8, 14, 6:cantūs,
Verg. A. 10, 163:tantum decus,
begin, Manil. Astron. 1, 42; cf. Verg. A. 7, 45:nominis controversiam,
to begin, Tac. Dial. 25 init.; cf. Cels. 3, 3, § 25; Dig. 37, 10, 4:litem,
ib. 4, 3, 33:actionem,
ib. 19, 1, 10:mentionem rei,
to make mention, Liv. 28, 11, 9:sacra,
Val. Fl. 3, 540:movere ac moliri aliquid,
to undertake any thing that excites disturbance, Liv. 23, 39:ne quid moveretur,
id. 35, 13.—To shake, to cause to waver, to alter:c.alicujus sententiam,
to change, cause to waver, Cic. Att. 7, 3, 6:sententiam regis,
Liv. 35, 42, 6.—To present, offer an oblation:d.ferctum Jovi moveto,
Cato, R. R. 134.—To disturb, concern, trouble, torment one:e.men moveat cimex Pantilius?
Hor. S. 1, 10, 78:Armeniosne movet, Romana potentia cujus Sit ducis?
Luc. 7, 282; cf. Val. Fl. 7, 131. intoleranda vis aestūs omnium ferme corpora movit, Liv. 25, 26:strepitu fora vestra,
Juv. 2, 52.—Of plants, to put forth:f.si se gemmae nondum moveant,
do not yet appear, Col. 11, 2, 26: de palmite gemma movetur, [p. 1169] is produced, Ov. Tr. 3, 12, 13.—To exert, exercise:g.inter principia condendi hujus operis, movisse numen ad indicandam tanti imperii molem traditur deos,
Liv. 1, 55, 3 (cf.:se movere, I. A. supra): artis opem,
Ov. F. 6, 760.—= mutare, to change, transform:h.quorum Forma semel mota est,
Ov. M. 8, 729:nihil motum antiquo probabile est,
Liv. 34, 54, 8.—In mal. part., Plaut. Am. 4, 1, 43.—B.Trop., to move, affect, excite, inspire:II.ut pulcritudo corporis movet oculos et delectat,
charms, Cic. Off. 1, 28, 98:quae me causae moverint,
id. Att. 11, 5, 1:fere fit, quibus quisque in locis miles inveteravit, uti multum earum regionum consuetudine moveatur,
is much affected, influenced, Caes. B. C. 1, 44:aliquem ad bellum,
to stir up, excite, Liv. 35, 12, 5:movet feroci juveni animum conploratio sororis,
stirs his anger, id. 1, 26, 3; cf. id. 21, 38, 3; 23, 31, 11:numina Dianae,
to irritate, provoke, Hor. Epod. 17, 3:multa movens animo,
to revolve, ponder, meditate, Verg. A. 3, 34:moverat plebem oratio consulis,
had stirred, made an impression on, Liv. 3, 20:judicum animos,
Quint. 6, 2, 1:acutule moveri,
keenly affected, Aug. Conf. 3, 7: neque illud me movet, quod, Caes. ap. Cic. Att. 9, 16, A. 2:affectus,
Quint. 6, 1, 7:moveor etiam ipsius loci insolentiā,
Cic. Deiot. 2, 5:nil moveor lacrimis,
Prop. 3, 23, 25 (4, 25, 5):absiste moveri,
be not disturbed, Verg. A. 6, 399:quos sectis Bellona lacertis Saeva movet,
inspires, Luc. 1, 565 (al. monet):ut captatori moveat fastidia,
excites nausea in, Juv. 10, 202.—Neutr., to move itself, move (very rare):A.terra dies duodequadraginta movit,
an earthquake, Liv. 35, 40, 7; 40, 59, 7.—In pass.:reptile quod movetur,
which moves itself, Vulg. Gen. 1, 26 saep.—Hence,mŏvens, entis, P. a., movable (class.): ex eā praedā, quae rerum moventium sit, movable things (as clothes, arms, furniture), Liv. 5, 25, 6:B.voluptas,
that consists in motion, Cic. Fin. 2, 10, 31:furtum rerum moventium,
Gell. 11, 18, 13.— Plur. subst.:quaedam quasi moventia,
motives, Cic. Tusc. 5, 24, 68.—Hence, adv.: mŏventer, movingly, affectingly (late Lat.), Schol. Bob. ad Cic. Mil. 7, n. 4.—mōtus, a, um, P. a., moved, affected, disturbed ( poet. and in post-class. prose):Ithaci digressu mota Calypso,
Prop. 1, 15, 9:dictis,
Ov. Tr. 4, 10, 23:precibus,
Curt. 6, 5, 23. -
5 moveo
mŏvĕo, mōvi, mōtum, 2 ( sync., mōstis for movistis, Mart. 3, 67, 1;I.mōrunt for moverunt,
Sil. 14, 141), v. a. and n. [Sanscr. mīv, set in motion; Gr. ameibô, change; cf.: momentum, mutare].Act., to move, stir, set in motion; to shake, disturb, remove, etc. (syn.: cieo, agito, ago, molior).A.Lit.:2.movit et ad certos nescia membra modos,
Tib. 1, 7, 38:ut festis matrona moveri jussa diebus,
to dance, Hor. A. P. 232: moveri Cyclopa, to represent a Cyclop by dancing (gesticulating), id. Ep. 2, 2, 125:et fila sonantia movit,
struck, Ov. M. 10, 89:citharam cum voce,
id. ib. 5, 112:tympana,
id. H. 4, 48; to disturb:novis Helicona cantibus,
Manil. Astron. 1, 4:signum movere loco,
to move from the place, Cic. Div. 1, 35, 77:os,
Cels. 8, 2:gradum,
i. e. to go forward, advance, Sen. Thyest. 420: se, to move or bestir one's self:move ocius te,
Ter. And. 4, 3, 16:praecepit eis, ne se ex eo loco moverent,
not to stir from the spot, Liv. 34, 20; Caes. B. G. 3, 15: castra, to break up, remove:postero die castra ex eo loco movent,
Caes. B. G. 1, 15;ellipt. without castra: postquam ille Canusio moverat,
Cic. Att. 9, 1, 1:movisse a Samo Romanos audivit,
Liv. 37, 28, 4.— Pass. reflex.:priusquam hostes moverentur,
Liv. 37, 19, 18:hostem statu,
to drive from his position, dislodge, id. 30, 18:aliquem possessione,
Cic. Verr. 2, 1, 45, § 116:heredes,
to eject, id. Off. 3, 19, 76:tribu centurionem,
to turn out, expel, id. de Or. 2, 67, 272; so,aliquem de senatu,
id. Clu. 43, 122;the same also without senatu,
Hor. S. 1, 6, 20:senatorio loco,
to degrade, Liv. 39, 42, 6:ex agro,
Cic. Fam. 13, 5, 2:move abs te moram,
remove, cast off, Plaut. Capt. 4, 2, 10:consulem de sententiā,
to cause to recede, to dissuade, Liv. 3, 21:litteram,
to take away, Cic. Fin. 3, 22, 74.—Prov.:omnis terras, omnia maria movere,
to turn the world upside down, Cic. Att. 8, 11, 2.—Transf.a.To excite, occasion, cause, promote, produce; to begin, commence, undertake:b.exercitatione sudor movetur,
is promoted, produced, Cels. 2, 17:alvum,
Cato, R. R. 115:dolorem,
id. ib. 7, 4:lacrimas,
to cause, Quint. 6, 1, 26:fletum populo,
Cic. de Or. 1, 53, 228:risum,
id. ib. 2, 62, 281:alicui exspectationem,
id. Att. 2, 14, 1:indignationem,
Liv. 4, 50, 1:misericordiam,
Cic. de Or. 2, 69, 278:suspicionem,
id. Part. 33, 114:ego istaec moveo, aut curo?
begin, commence, Ter. And. 5, 4, 18:bellum,
Cic. Off. 1, 11, 37; Liv. 23, 48, 6:jam pugna se moverat,
was going on, Curt. 8, 14, 6:cantūs,
Verg. A. 10, 163:tantum decus,
begin, Manil. Astron. 1, 42; cf. Verg. A. 7, 45:nominis controversiam,
to begin, Tac. Dial. 25 init.; cf. Cels. 3, 3, § 25; Dig. 37, 10, 4:litem,
ib. 4, 3, 33:actionem,
ib. 19, 1, 10:mentionem rei,
to make mention, Liv. 28, 11, 9:sacra,
Val. Fl. 3, 540:movere ac moliri aliquid,
to undertake any thing that excites disturbance, Liv. 23, 39:ne quid moveretur,
id. 35, 13.—To shake, to cause to waver, to alter:c.alicujus sententiam,
to change, cause to waver, Cic. Att. 7, 3, 6:sententiam regis,
Liv. 35, 42, 6.—To present, offer an oblation:d.ferctum Jovi moveto,
Cato, R. R. 134.—To disturb, concern, trouble, torment one:e.men moveat cimex Pantilius?
Hor. S. 1, 10, 78:Armeniosne movet, Romana potentia cujus Sit ducis?
Luc. 7, 282; cf. Val. Fl. 7, 131. intoleranda vis aestūs omnium ferme corpora movit, Liv. 25, 26:strepitu fora vestra,
Juv. 2, 52.—Of plants, to put forth:f.si se gemmae nondum moveant,
do not yet appear, Col. 11, 2, 26: de palmite gemma movetur, [p. 1169] is produced, Ov. Tr. 3, 12, 13.—To exert, exercise:g.inter principia condendi hujus operis, movisse numen ad indicandam tanti imperii molem traditur deos,
Liv. 1, 55, 3 (cf.:se movere, I. A. supra): artis opem,
Ov. F. 6, 760.—= mutare, to change, transform:h.quorum Forma semel mota est,
Ov. M. 8, 729:nihil motum antiquo probabile est,
Liv. 34, 54, 8.—In mal. part., Plaut. Am. 4, 1, 43.—B.Trop., to move, affect, excite, inspire:II.ut pulcritudo corporis movet oculos et delectat,
charms, Cic. Off. 1, 28, 98:quae me causae moverint,
id. Att. 11, 5, 1:fere fit, quibus quisque in locis miles inveteravit, uti multum earum regionum consuetudine moveatur,
is much affected, influenced, Caes. B. C. 1, 44:aliquem ad bellum,
to stir up, excite, Liv. 35, 12, 5:movet feroci juveni animum conploratio sororis,
stirs his anger, id. 1, 26, 3; cf. id. 21, 38, 3; 23, 31, 11:numina Dianae,
to irritate, provoke, Hor. Epod. 17, 3:multa movens animo,
to revolve, ponder, meditate, Verg. A. 3, 34:moverat plebem oratio consulis,
had stirred, made an impression on, Liv. 3, 20:judicum animos,
Quint. 6, 2, 1:acutule moveri,
keenly affected, Aug. Conf. 3, 7: neque illud me movet, quod, Caes. ap. Cic. Att. 9, 16, A. 2:affectus,
Quint. 6, 1, 7:moveor etiam ipsius loci insolentiā,
Cic. Deiot. 2, 5:nil moveor lacrimis,
Prop. 3, 23, 25 (4, 25, 5):absiste moveri,
be not disturbed, Verg. A. 6, 399:quos sectis Bellona lacertis Saeva movet,
inspires, Luc. 1, 565 (al. monet):ut captatori moveat fastidia,
excites nausea in, Juv. 10, 202.—Neutr., to move itself, move (very rare):A.terra dies duodequadraginta movit,
an earthquake, Liv. 35, 40, 7; 40, 59, 7.—In pass.:reptile quod movetur,
which moves itself, Vulg. Gen. 1, 26 saep.—Hence,mŏvens, entis, P. a., movable (class.): ex eā praedā, quae rerum moventium sit, movable things (as clothes, arms, furniture), Liv. 5, 25, 6:B.voluptas,
that consists in motion, Cic. Fin. 2, 10, 31:furtum rerum moventium,
Gell. 11, 18, 13.— Plur. subst.:quaedam quasi moventia,
motives, Cic. Tusc. 5, 24, 68.—Hence, adv.: mŏventer, movingly, affectingly (late Lat.), Schol. Bob. ad Cic. Mil. 7, n. 4.—mōtus, a, um, P. a., moved, affected, disturbed ( poet. and in post-class. prose):Ithaci digressu mota Calypso,
Prop. 1, 15, 9:dictis,
Ov. Tr. 4, 10, 23:precibus,
Curt. 6, 5, 23. -
6 tertiatio
tertĭātĭo, ōnis, f. [tertiatus], a doing a thing the third time; concr., that which is produced by a third operation:miscere tertiationem cum primā pressurā,
the oil produced by the third pressure, Col. 12, 52, 11. -
7 aereus
aereus adj. [aes], of copper, of bronze: signa, L.: clipeus, Cu.: vectes, V.: clipeus, V.: puppis, i. e. with bronze beak, V.* * *Iaerea, aereum ADJmade of/bound with/armored with/of the color of copper/bronze/brass; of/produced in/existing in/flying in air, airborne/aerial; towering/airy; blueII -
8 crēscō
crēscō crēvī, crētus, ere, inch. [1 CER-], to come into being, spring up: crescit seges, O.—P. perf., with abl, arisen, descended, born, produced (poet.): mortali semine, O.: Alcanore, V.: ab origine eādem, O.: Troiano a sanguine, V.—To rise, grow, grow up, thrive, increase, swell, enlarge: ut (ostrea) cum lunā pariter crescant: (caulis) crevit in agris, H.: cresce, puer, O.: Liger ex nivibus creverat, was swollen, Cs.: in frondem crines, to grow into, O.: manūs in unguīs, O.: Cresceret in <*>entrem cucumis, swell, V.: Crescit hydrops, H.: <*>t clivo crevisse putes, O.: non mihi crevisse amicos, increased in number: crescentīs abstulit annos, i. e. her prime, O.—Fig., to grow, increase, be enlarged, be strengthened: plagae crescunt, T.: hostium opes animique: vires, L.: vim crescere victis, V.: (rem) maximis auctibus crescere, L.: primo pecuniae, deinde imperi cupido, S.: inopia omnium, L.: crescetis, amores, V.: Crescit amor nummi, Iu.: usque ego posterā Crescam laude recens, H.: Crescit velut arbor Fama Marcelli, H.: crescente vento, Ct.: Aspera crescit hiems, O.— To rise, be promoted, prosper, become great, attain honor: ex quibus possem crescere: laboribus pubes crevit, in glory, H.: de multis, at the expense of: dignitate, gratiā, N.: ex nostro maerore, to take courage, O.: date crescendi copiam (iis) qui, etc., T.: crescendi in curiā occasio, L.* * *crescere, crevi, cretus V INTRANScome forth/to be; arise/spring (from); be born; become visible/great; grow (up); thrive, increase (size/number/honor), multiply; ascend; attain, be promoted -
9 cumīnum (cym-)
cumīnum (cym-) ī, n, κύμινον, cumin: exsangue (its decoction produced paleness), H. -
10 ē-vigilō
ē-vigilō āvī, ātus, āre, to be wakeful, be vigilant: in studio.—To watch over, watch through: tua consilia quam evigilata cogitationibus, with what vigilance matured: nox evigilanda, Tb.: quos (libros) studium evigilavit, i. e. nocturnal study produced, O.—To have done watching: nobis evigilatum fere est. -
11 excitō
excitō āvī, ātus, āre, freq. [excio], to call out, summon forth, bring out, wake, rouse: me e somno: sopitum mero regem, Cu.: scuto offenso excitatus vigil, L.: reum consularem, summon: testīs ab inferis: cervum latibulis, Ph.— To raise, stir up: (vapores) a sole ex aquis excitantur: ventus harenam humo excitavit, S.— To raise, erect, build, construct, produce, kindle: vetat sepulcrum e lapide excitari: aras, V.: nova sarmenta culturā excitantur, are produced: ignem, Cs.: sopitas ignibus aras (i. e. ignīs sopitos in aris), V.—Fig., to raise up, comfort, arouse, awaken, excite, incite, stimulate, enliven, inspire: iacentem animum: animos ad laetitiam: Gallos ad bellum, Cs.: studia ad utilitates nostras: sonus excitat omnis Suspensum, startles, V.: hoc maxime ad virtutem excitari putant, the strongest incentive to virtue, Cs.— To appeal to, call upon, cite: ex annalium monimentis testīs: multos testīs liberalitatis tuae.— To found, cause, occasion, excite, kindle: quantum mali ex eā re, T.: quibus fundamentis hae tantae laudes excitatae sint: risūs: iras, V.* * *excitare, excitavi, excitatus Vwake up, stir up; cause; raise, erect; incite; excite, arouse -
12 ex-orior
ex-orior (exoritur, V.: exorerentur, L.; imper. exorere, T.), ortus, īrī, dep., to come out, come forth, spring up, rise, appear: Canicula exoritur: exoriens sol, V.: exortus est servus, qui, etc.: rex exortus est Lvdiae: Exoriare aliquis nostris ex ossibus ultor, V.—Fig., to begin, take origin, arise, be caused, be produced: A Myrrhinā, T.: bella aliis ex locis, L.: nullam exoriri moram posse, Cs.: exortā aliquā offensione: Exoritur clamor virūm, V.: de Praenestinorum defectione fama, L.—To recover oneself, take courage: paulum. -
13 ex-sistō or existō
ex-sistō or existō stitī, —, ere, to step out, come forth, emerge, appear: e latebris, L.: ab inferis: (bovis) a mediā fronte cornu exsistit, Cs.: nympha gurgite medio, O.: occultum malum exsistit, comes to light. — To spring, proceed, arise, become, be produced, turn into: dentes naturā exsistere: ex luxuriā exsistat avaritia: ex amicis inimici exsistunt, Cs.: pater exstitit (Caesar) huius, O.: exsistit hoc loco quaestio subdifficilis: exsistit illud, ut, etc., follows. — To be visible, be manifest, exist, be: sic in animis exsistunt varietates: si exstitisset in rege fides: nisi Ilias illa exstitisset: tanto in me amore exstitit: timeo, ne in eum exsistam crudelior. -
14 finctus
finctus see fictus.* * *fincta, finctum ADJproduced, formed, createdprimus/prior finctus -- first-formed/original
-
15 hōrnus
hōrnus adj. [ho- (stem of hic)+vernus], of this spring, this year's: vina, H.: palea, H.: agni, Pr.* * *horna, hornum ADJthis year's; born/produced in the current year -
16 in-nāscor
in-nāscor nātus, ī, dep., to be born in, grow upon, spring up in: filix innascitur agris, H.: innata rupibus altis Robora, O.—Fig., to arise in, originate in, be produced in: cupiditas belli ge-rendi innata est, Cs.: in hac elatione animi cupiditas principatūs innascitur. -
17 līvor
līvor ōris, m [LIV-], a bluish color, black and blue spot, bruise: Uva livorem ducit ab uvā, a taint, Iu.—Fig., envy, spite, malice, ill-will: summotum patriā proscindere, Livor, Desine, O.: cupidus, Pr.: obtrectatio et livor, Ta.—Person., O.* * *bluish discoloration (produced by bruising, etc); envy, spite -
18 nātīvus
nātīvus adj. [GEN-], that has arisen by birth, born: opinio est, nativos esse deos, i. e. not eternal. —Imparted by birth, inborn, innate, original: in alquo lepor, N.: sensus.— Produced by nature, not artificial, natural, native: (silva) pro nativo muro obiecta, Cs.: urbis praesidia: coma, genuine, O.— In gram., primitive: verba.* * *nativa, nativum ADJoriginal; innate; natural; born -
19 nātūrālis
nātūrālis e, adj. [natura], natural, by birth, one's own: filius, L.: decōris Munus, O.—As subst n.: alquid naturale habere, innate capacity.—Of the nature of things, produced by nature, according to nature, natural: societas: lex: bonum: malum, O.: desiderium corporum, L.: quaestiones, concerning nature.* * *Iphysical/natural scientist; physicist; natural philosopherIInaturalis, naturale ADJnatural, normal, typical, characteristic; inate, inherent; physical (science); natural; (not adoptive, parents); (parts of body/genitals, excretory outlets) -
20 nātus (gnā-)
nātus (gnā-) adj. [P. of nascor], born, made, destined, designed, intended, produced by nature, fit: huic natus rei, ferundis miseriis, T.: non sibi soli: loca insidiis, L.: vir ad omnia summa: canor mulcendas natus ad aurīs, O.: in vanos tumultūs gens, L.: Nos fruges consumere nati, H.: animal tolerare labores, O.: nati in usum laetitiae scyphi, H.: dira in periuria linguae, O.: adversus Romanos hostis, L.: animal propter convivia, Iu. — Plur n. as subst: terrā nata, productions of.— Constituted by nature: non scripta sed nata lex: ita natus locus est, L.: versūs male, H.—In the phrases, pro re natā, or (old) e re natā, under present circumstances, as matters are: ut in iis pro re natā non incommode possint esse: E re natā melius fieri haud potuit, T.—With a phrase expressing time, old, of the age of: eques annos prope XC natus: Cato annos octoginta natus excessit e vitā, at the age of.—With maior or minor: annos natast sedecim, Non maior, T.: minor quinque et viginti annis natus, N.: homo annos maior quadraginta, over forty years old: liberi maiores quam quindecim annos, L.—With plus or amplius: annos sexaginta natus es aut plus, T.: non amplius novem annos natus, N.—As subst m., a son: crudelis, V.: caritas, quae est inter natos et parentes, children: Cum pecore et gnatis, H.
См. также в других словарях:
Produced water — is a term used in the oil industry to describe water that is produced along with the oil and gas. Oil and gas reservoirs have a natural water layer (formation water) that lies under the hydrocarbons. Oil reservoirs frequently contain large… … Wikipedia
produced — produced; un·produced; … English syllables
produced — index alleged Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
produced materials — index commodities Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
Produced by George Martin — Infobox Album | Name = Produced by George Martin Type = Box Set Artist = George Martin Released = July 17, 2001 Recorded = 1950 1997 Genre = Various Length = Label = Parlophone (UK) Capitol (U.S.) Producer = George Martin Reviews = *Allmusic… … Wikipedia
Produced by George Martin (single CD) — Infobox Album | Name = Produced by George Martin Type = Compilation album Artist = George Martin Released = November 6, 2006 Recorded = Genre = Various Length = Label = EMI Records (UK) Producer = George Martin Reviews = Last album = Produced by… … Wikipedia
Produced — Produce Pro*duce , v. t. [imp. & p. p. {Produced}; p. pr. & vb. n. {Producing}.] [L. producere, productum, to bring forward, beget, produce; pro forward, forth + ducere to lead. See {Duke}.] [1913 Webster] 1. To bring forward; to lead forth; to… … The Collaborative International Dictionary of English
produced — See american produced north American produced … Dictionary of automotive terms
produced — elongate, projecting, extended … Dictionary of ichthyology
produced — adj. [L. producere, to produce] Elongated; extended; projecting; production n … Dictionary of invertebrate zoology
produced — (Order Isopoda): Extended or lengthened [Kensley and Schotte, 1989] … Crustacea glossary